Dầu mè là gì? Công dụng và cách sử dụng dầu mè trong nấu ăn

Dầu mè – hay còn được gọi là dầu vừng – có lẽ không còn quá xa lạ với những ai yêu thích ẩm thực châu Á. Nhưng bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì khiến loại dầu này trở thành nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món ăn từ Nhật Bản, Hàn Quốc đến Trung Quốc và Việt Nam chưa? Hãy cùng khám phá tất tần tật về dầu mè, từ nguồn gốc, cách sử dụng, đến những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại nhé!

1. Nguồn gốc và quy trình sản xuất dầu mè

Dầu mè được chiết xuất từ hạt mè (vừng) – một trong những loại hạt dầu lâu đời nhất thế giới. Được trồng từ 3.000 năm trước Công nguyên, mè đã trở thành một phần không thể thiếu trong các nền văn hóa ẩm thực châu Á và Trung Đông.

Quy trình sản xuất dầu mè bắt đầu với việc thu hoạch và làm sạch hạt mè. Sau đó, hạt được rang nhẹ (hoặc không rang, tùy thuộc vào loại dầu mè muốn sản xuất) và ép lấy dầu. Dầu mè có thể được phân loại thành hai loại chính:

• Dầu mè rang: Có màu nâu đậm, mùi thơm đặc trưng và hương vị đậm đà. Thường được sử dụng làm gia vị hoặc thêm vào các món ăn đã chế biến.
• Dầu mè không rang: Màu nhạt hơn, hương thơm nhẹ nhàng, được sử dụng chủ yếu trong nấu ăn và làm nước sốt.

2. Công dụng của dầu mè trong nấu ăn

Dầu mè là một nguyên liệu đa năng, không chỉ làm tăng hương vị cho món ăn mà còn giúp bảo quản thực phẩm. Dưới đây là một số cách phổ biến mà bạn có thể sử dụng dầu mè:

2.1. Làm gia vị và nước chấm

Dầu mè là thành phần không thể thiếu trong nhiều loại nước chấm, từ nước tương mè Nhật Bản (goma) cho đến nước chấm của người Việt như dầu giấm. Chỉ cần vài giọt dầu mè cũng có thể mang lại hương vị thơm ngon, đậm đà cho món ăn.

2.2. Xào nấu và chiên

Dầu mè rất thích hợp để xào nấu với nhiệt độ thấp đến trung bình. Bạn có thể sử dụng dầu mè để xào rau củ, thịt, hoặc làm các món cơm chiên. Dầu mè cũng được sử dụng để tẩm ướp thịt và hải sản, giúp món ăn thêm phần thơm ngon và hấp dẫn.

2.3. Trang trí món ăn

Trong nhiều món ăn châu Á như cơm trộn Hàn Quốc (bibimbap) hoặc salad, dầu mè thường được sử dụng để trang trí và tăng thêm hương vị. Màu sắc và hương thơm của dầu mè rang sẽ làm nổi bật món ăn, khiến cho trải nghiệm ẩm thực trở nên thú vị hơn.

3. Những lợi ích sức khỏe từ dầu mè

Không chỉ đơn thuần là một nguyên liệu nấu ăn, dầu mè còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe. Dưới đây là một số lợi ích nổi bật:

3.1. Giàu chất chống oxy hóa

Dầu mè chứa sesamol và sesaminol – hai hợp chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Các chất này giúp ngăn ngừa quá trình oxy hóa trong cơ thể, từ đó giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như tim mạch, ung thư.

3.2. Tốt cho tim mạch

Dầu mè chứa nhiều chất béo không bão hòa, đặc biệt là axit béo omega-6 và omega-9, giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL). Điều này rất có lợi cho sức khỏe tim mạch, giúp giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ.

3.3. Cải thiện hệ tiêu hóa

Dầu mè có tác dụng nhuận tràng tự nhiên, giúp hỗ trợ tiêu hóa và giảm táo bón. Đặc biệt, việc sử dụng dầu mè thường xuyên có thể giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, làm dịu niêm mạc dạ dày và ruột.

3.4. Hỗ trợ làm đẹp da và tóc

Nhờ vào đặc tính chống viêm và dưỡng ẩm, dầu mè được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm chăm sóc da và tóc. Các axit béo trong dầu mè giúp duy trì độ ẩm cho da, ngăn ngừa khô và lão hóa. Ngoài ra, dầu mè còn có khả năng bảo vệ tóc khỏi tác hại của tia UV, giúp tóc chắc khỏe và bóng mượt.

4. Cách lựa chọn và bảo quản dầu mè

Khi lựa chọn dầu mè, bạn nên tìm mua những sản phẩm từ thương hiệu uy tín, có bao bì kín và màu sắc đồng đều. Dầu mè nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Sau khi mở nắp, bạn nên bảo quản dầu mè trong ngăn mát tủ lạnh để giữ được hương vị và chất lượng tốt nhất.

5. Những món ăn ngon với dầu mè

Dầu mè có thể được sử dụng trong vô vàn công thức nấu ăn, từ món salad, xào, nướng đến các món bánh ngọt. Dưới đây là một số món ăn nổi bật mà bạn có thể thử với dầu mè:

• Cơm trộn Hàn Quốc (Bibimbap): Một món cơm trộn nổi tiếng với rau củ, thịt bò, trứng và nước sốt dầu mè.
• Gà xào sả ớt với dầu mè: Một món ăn Việt Nam kết hợp hương vị cay nồng của ớt và mùi thơm của sả, thêm chút dầu mè để tạo độ béo và thơm.
• Salad rong biển với dầu mè: Một món salad tươi ngon, dễ làm, kết hợp hương vị thanh mát của rong biển và vị đậm đà của dầu mè.

Dầu mè không chỉ là một nguyên liệu nấu ăn thông thường mà còn mang đến rất nhiều lợi ích về sức khỏe và làm đẹp. Với hương vị thơm ngon và công dụng đa dạng, dầu mè chắc chắn sẽ là một lựa chọn tuyệt vời cho mọi bữa ăn gia đình. Hãy thử kết hợp dầu mè vào các món ăn hàng ngày của bạn để khám phá thêm những điều thú vị từ loại dầu này nhé!

Bạn đã sẵn sàng thêm dầu mè vào danh sách nguyên liệu yêu thích của mình chưa? Chắc chắn bạn sẽ không thất vọng đâu!