Dầu mè
Dầu mè được chia làm các loại như sau:
+ Về màu sắc thì có dầu mè trắng và dầu mè đen
- Dầu mè trắng: Được ép từ hạt mè trắng thích hợp sử dụng cho trẻ em và người cao tuổi.
- Dầu mè đen: Được ép từ hạt mè đen có mùi thơm đặc trưng, thường được dùng trong nhiều món ăn.
+ Về cách chế biến, dầu mè nguyên chất có 2 loại là dầu mè rang và dầu mè chưa rang.
- Dầu mè chưa rang: Được ép lạnh thủ công lần 1, có độ trong và màu vàng tươi.
- Dầu mè rang: Được làm từ mè sau khi rang, sau đó mang đi ép thủ công. Khi rang mè sẽ chuyển màu của vỏ làm khi ép dầu mè chuyển màu hơi đỏ, khi dùng nấu ăn sẽ có màu vàng bắt mắt và mùi thơm.
Công dụng: Dùng để chế biến các món chiên xào, trộn salad hoặc kết hợp với một số nguyên liệu khác để làm nước xốt cho món ăn.
Dầu mè được xem như một trong 10 loại gia vị thiết yếu trong mọi căn bếp ngày nay, loại gia vị châu Á này đã trở nên phổ biến hơn tại các nước phương Tây và bạn có thể tìm thấy ở bất kì cửa hàng tạp hóa nào. Với hương vị thơm béo độc đáo, dầu mè có thể biến món ăn trở nên hấp dẫn hơn chỉ trong tíc tắc. Tuy vậy, có một số lưu ý nhỏ về cách sử dụng cũng như cách chế biến món ăn mà bạn cần biết như sau.
Dầu mè là gì?
Dầu mè (dầu vừng) là một loại dầu thực vật được làm từ hạt mè, có mùi thơm nồng đặc trưng nên rất được ưa chuộng trong chế biến món ăn để làm tăng thêm hương vị. Trong dầu mè có chứa nhiều chất dinh dưỡng có lợi cho con người như vitamin E, canxi, axit béo Omega3, Omega6,..
Có hai loại dầu mè là dầu mè rang và dầu mè chưa rang. Bạn có thể dễ dàng phân biệt hai loại này thông qua màu sắc của nó, dầu mè chưa rang sẽ có màu sáng tương tự như dầu thực vật hay dầu đậu nành, còn dầu mè rang có màu nâu cánh gián và đậm hơn nhiều.
Khi nói đến việc chế biến thức ăn, hầu như người ta sẽ dùng loại dầu mè rang vì nó có hương thơm đặc trưng, mùi vị hấp dẫn của loại gia vị này là một phần thiết yếu trong nền ẩm thực của nhiều nước như Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và cả Việt Nam. Còn loại dầu mè chưa rang có mùi vị nhẹ nhàng hơn, thường được dùng để làm các món áp chảo hoặc nướng. Lưu ý dầu mè rang và dầu mè chưa rang không thể thay thế sử dụng cho nhau.
Dầu mè được sử dụng như thế nào?
Bởi vì dầu mè đặc biệt ở hương thơm, nên nó thường xuyên được sử dụng nấu ăn ở các nước châu Á như một loại gia vị chứ không phải như dầu ăn. Dầu mè không chỉ đắt tiền mà còn có hương thơm mạnh nên khi sử dụng chỉ lấy vài giọt cho đến 1 muỗng chứ không nên dùng như loại dầu ăn đa dụng. Hơn nữa, dầu mè rang được ép dầu từ hạt mè đã rang chín nên khi chế biến với nhiệt, nó sẽ có mùi cháy. Hầu hết trong các bước chế biến món ăn, người ta sẽ thêm dầu mè vào trong công đoạn cuối cùng hoặc sử dụng để pha chế sốt chấm, nước sốt salad hoặc sốt ướp.
Mặc dù đây là một loại gia vị có hương thơm hấp dẫn, nhưng khi sử dụng bạn nên tiết chế lượng dầu mè thêm vào món ăn bởi hương vị mè rang có thể làm át đi các nguyên liệu khác. Khi dùng trong các công thức nấu ăn, tốt nhất bạn nên đong theo như lượng mà công thức hướng dẫn.
Đối với dầu mè chưa rang trong nấu ăn, một số cửa hàng bán bánh mì đã bắt đầu sử dụng nó để thay thế cho bơ. Bạn cũng có thể sử dụng loại này cho các món áp chảo hoặc nướng, hoặc thêm vào món xào như cách sử dụng dầu thực vật.
Mua và bảo quản dầu mè
Hiện nay trên thị trường có nhiều sản phẩm dầu mè khác nhau, về phân loại ta có dầu mè rang và dầu mè chưa rang. Về màu sắc, ta có dầu mè trắng được ép từ hạt mè trắng, và dầu mè đen được ép từ hạt mè đen. Về thành phần, ta có dầu mè nguyên chất (pure) 100% ép từ hạt mè hay còn gọi là dầu mè đậm đặc, một loại khác nữa là dầu mè pha (blended) mà trong thành phần là hỗn hợp các loại dầu khác nhau chẳng hạn như dầu mè và dầu đậu nành. Ngoài ra còn có dầu mè tinh chế, loại này có mùi vị không thơm như dầu mè đậm đặc cũng như đã bị mất một số chất dinh dưỡng qua quá trình tinh chế và thường có giá rẻ hơn, nên quan trọng nhất là bạn nên đọc kĩ thành phần và thông tin của sản phẩm dầu mè trước khi mua.
Về cách bảo quản, dầu mè giữ nhiệt tốt và không dễ bị hỏng. Nếu bạn thường xuyên sử dụng thì không cần phải bảo quản lạnh. Đơn giản chỉ cần đựng trong chai đậy kín nắp ở nơi thoáng mát như tủ đựng gia vị hay ngăn bếp, dầu mè sẽ giữ được chất lượng tốt trong vài tháng.
Nếu bạn không thường xuyên sử dụng và muốn để lâu hơn, bạn có thể để vào trong tủ lạnh, dầu mè có thể sẽ đóng cợn nhưng nó vẫn không làm ảnh hưởng tới chất lượng hay hương vị.
