Hạt mè từ lâu đã được gọi bằng cái tên ‘Nữ hoàng của các loại hạt có dầu’ nhờ chứa nguồn dinh dưỡng dồi dào và phong phú.
Hạt mè thuộc họ Pedaliaceae, một nhóm thực vật được thu hoạch để lấy hạt ăn được, tên khoa học của nó là Sesamum indicum.
Dầu mè được làm từ hạt mè thô, ép và được sử dụng trong ẩm thực, dược phẩm và mỹ phẩm. Bài viết này sẽ chỉ ra 10 lợi ích của dầu mè đã được khoa học chứng minh.
- Giàu chất chống oxy hóa
Dầu mè có chứa sesamol và sesaminol, hai chất chống oxy hóa có thể có tác dụng mạnh mẽ đối với sức khỏe. Chất chống oxy hóa là những chất giúp giảm tổn thương tế bào do các gốc tự do gây ra. Sự tích tụ các gốc tự do trong tế bào của bạn có thể dẫn đến viêm nhiễm và bệnh tật.
Một nghiên cứu kéo dài một tháng trên chuột cho thấy việc bổ sung dầu mè giúp bảo vệ chống lại tổn thương tế bào tim. Trong cùng nghiên cứu đó, hoạt động chống oxy hóa tăng lên ở những con chuột nhận được khoảng 5 hoặc 10 ml mỗi kg trọng lượng cơ thể hàng ngày.
Dầu mè có thể có tác dụng tương tự khi sử dụng tại chỗ. Một nghiên cứu trên chuột cho thấy nó có thể làm giảm tổn thương tế bào bằng cách ức chế các hợp chất như xanthine oxidase và nitric oxide, tạo ra các gốc tự do.
- Có đặc tính chống viêm mạnh
Viêm mãn tính có thể gây hại và dẫn đến bệnh tật, đó là lý do tại sao chúng ta nên hạn chế nó càng nhiều càng tốt. Y học cổ truyền Đài Loan từ lâu đã sử dụng dầu mè vì đặc tính chống viêm của nó, sử dụng dầu mè để điều trị viêm khớp, đau răng và trầy xước.
Gần đây, các nghiên cứu trên động vật và trong ống nghiệm đã chỉ ra rằng dầu mè có thể làm giảm viêm, đây có thể là một trong những lợi ích sức khỏe chính của nó. Ví dụ, các nghiên cứu về ống nghiệm đã phát hiện ra rằng dầu mè làm giảm các dấu hiệu viêm, chẳng hạn như sản xuất oxit nitric. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn ở người.
- Tốt cho hệ tim mạch
Một cơ quan nghiên cứu có uy tín cho thấy chế độ ăn giàu chất béo không bão hòa tốt cho sức khỏe tim mạch. Dầu mè bao gồm 82% axit béo không bão hòa, đặc biệt, nó rất giàu axit béo omega-6. Axit béo omega-6 là một loại chất béo không bão hòa đa cần thiết cho chế độ ăn uống và đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tim.
Nghiên cứu trên chuột cho thấy dầu mè có thể giúp ngăn ngừa bệnh tim và thậm chí làm chậm sự phát triển của mảng bám trong động mạch. Trên thực tế, dầu mè có thể làm giảm mức cholesterol khi được sử dụng thay cho các loại dầu có nhiều chất béo bão hòa.
Một nghiên cứu kéo dài 1 tháng ở 48 người trưởng thành cho thấy những người tiêu thụ 4 muỗng canh (59 ml) dầu mè mỗi ngày có mức giảm cholesterol LDL (có hại) và chất béo trung tính cao hơn so với những người tiêu thụ dầu ô liu.
- Giúp kiểm soát lượng đường trong máu
Dầu mè có thể hỗ trợ điều chỉnh lượng đường trong máu, điều này đặc biệt quan trọng đối với những người mắc bệnh tiểu đường. Một nghiên cứu cho thấy rằng việc cho chuột mắc bệnh tiểu đường ăn chế độ ăn có 6% dầu mè trong 42 ngày giúp giảm đáng kể lượng đường trong máu, so với những con chuột không được cho ăn dầu mè.
Dầu mè thậm chí có thể đóng một vai trò trong việc điều chỉnh lượng đường trong máu lâu dài. Một nghiên cứu ở 46 người trưởng thành mắc bệnh tiểu đường loại 2 cho thấy dùng dầu mè trong 90 ngày làm giảm đáng kể lượng đường trong máu lúc đói và huyết sắc tố A1c (HbA1c), so với nhóm dùng giả dược. Nồng độ HbA1c là một chỉ số kiểm soát lượng đường trong máu lâu dài.
- Giúp điều trị viêm khớp
Viêm xương khớp ảnh hưởng đến gần 15% dân số và là nguyên nhân phổ biến gây đau khớp. Một số nghiên cứu về động vật gặm nhấm đã liên kết dầu mè với sự cải thiện bệnh viêm khớp.
Trong một nghiên cứu kéo dài 28 ngày, các nhà nghiên cứu đã cho chuột uống dầu mè với liều hàng ngày là 0,5 ml mỗi pound (1 ml mỗi kg) trọng lượng cơ thể. Những con chuột đã giảm các dấu hiệu của stress oxy hóa và các triệu chứng viêm khớp, chẳng hạn như đau khớp. Mặc dù các nghiên cứu trên động vật đã chứng minh rằng dầu mè có thể giúp giảm viêm khớp, nhưng vẫn cần nghiên cứu trên người.
- Có thể giúp chữa lành vết thương và vết bỏng
Mặc dù dầu mè được sử dụng vì lợi ích sức khỏe về lâu dài, nhưng nó cũng có thể được sử dụng tại chỗ cho vết thương và vết bỏng.
Ozone là một loại khí tự nhiên có thể được sử dụng trong y tế. Việc sử dụng lâm sàng của nó bắt đầu từ năm 1914 khi nó được sử dụng để điều trị nhiễm trùng trong Thế chiến thứ nhất. Các loại dầu có thêm ozone - được gọi là dầu ozon hóa - được sử dụng tại chỗ để điều trị các tình trạng da khác nhau.
Trong một nghiên cứu trên chuột, điều trị tại chỗ bằng dầu mè ozon hóa có liên quan đến mức độ collagen cao hơn trong mô vết thương. Collagen là một loại protein cấu trúc cần thiết để chữa lành vết thương.
Các nghiên cứu khác đã chứng minh rằng điều trị tại chỗ bằng dầu mè làm giảm thời gian chữa lành vết bỏng và vết thương ở chuột, mặc dù nghiên cứu của con người trong lĩnh vực này còn thiếu.
Khả năng tăng tốc độ chữa lành vết thương và vết bỏng của dầu có thể là do đặc tính chống oxy hóa và chống viêm của nó.
- Có thể bảo vệ chống lại tia UV
Một số nghiên cứu cho thấy rằng dầu mè có thể bảo vệ chống lại tác hại của tia UV, có thể gây hại cho làn da của bạn. Tác dụng này có thể phần lớn là do hàm lượng chất chống oxy hóa cao.
Trên thực tế, nó có khả năng chống lại 30% tia UV, trong khi nhiều loại dầu khác như dầu dừa, đậu phộng và dầu ô liu chỉ có thể chống lại 20%.
Một số nguồn cho rằng dầu mè có thể là một loại kem chống nắng tự nhiên tốt và có chỉ số SPF tự nhiên. Tuy nhiên, có rất ít nghiên cứu về hiệu quả của nó trong việc bảo vệ khỏi các tia nắng mặt trời mạnh, vì vậy tốt nhất bạn nên sử dụng kem chống nắng.
- Các lợi ích tiềm năng khác
Mặc dù nghiên cứu còn hạn chế, một số bằng chứng cho thấy dầu mè có thể mang lại những lợi ích sau:
Có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ. Một nghiên cứu cho thấy rằng việc nhỏ dầu mè lên trán của 20 người tham gia trong 7 buổi kéo dài 30 phút trong khoảng thời gian 2 tuần đã cải thiện chất lượng giấc ngủ và chất lượng cuộc sống so với điều trị bằng giả dược.
Ứng dụng tại chỗ có thể làm giảm đau. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng xoa bóp bằng dầu mè có thể giúp giảm đau ở cánh tay và chân.
Có thể cải thiện sức khỏe của tóc. Các hợp chất trong dầu này có thể làm tăng độ bóng và chắc khỏe cho tóc. Một nghiên cứu kéo dài 8 tuần cho thấy việc bổ sung các chất bổ sung bao gồm sesamin và vitamin E hàng ngày giúp tăng cường sức mạnh và độ bóng của tóc.
Cách sử dụng dầu mè
Dầu mè được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực châu Á và Trung Đông. Nó thêm hương vị thơm béo và làm món ăn trở nên hấp dẫn hơn. Có hai loại dầu mè, dầu mè chưa tinh chế có màu nhạt, có hương vị hấp dẫn và được sử dụng tốt nhất khi nấu ở nhiệt độ thấp đến trung bình. Dầu mè tinh chế, được chế biến nhiều hơn, có hương vị trung tính và tốt nhất để chiên hoặc xào.
Dầu mè rang có màu nâu đậm và hương vị tinh tế phù hợp nhất cho nước xốt và nước chấm.
Dưới đây là những món ăn dễ dàng mà bạn có thể thêm dầu mè vào chế độ ăn uống của mình:
- Món chiên - xào
- Mì trộn dầu mè
- Ướp thịt hoặc cá
- Dầu giấm
- Pha nước sốt hoặc nước chấm
Dầu mè là một chất béo ngon và lành mạnh để thêm vào chế độ ăn uống. Nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa và đặc tính chống viêm, dầu mè có lợi cho tim, khớp, da, tóc, v.v. Tuy nhiên, cần nhiều nghiên cứu hơn ở người để điều tra những tác động tiềm ẩn này.
Bạn có thể tận dụng những lợi ích tiềm năng của dầu mè bằng cách thêm vào công thức nấu ăn và sử dụng nó như một phần của chế độ ăn uống cân bằng.
Nguồn: healthline.com